1. Học Dịch Kỳ – Bác Hồ (theo Ngục Trung Nhật Ký)
Nguyên tác:
Nhàn toạ vô liêu học dịch kỳ,
Thiên binh vạn mã cộng khu trì;
Tấn công thoái thủ ưng thần tốc,
Cao tài tật túc tiên đắc chi.
Nhãn quang ưng đại tâm ưng tế,
Kiên quyết thời thời yếu tấn công.
Thác lộ song xa dã một dụng,
Phùng thời nhất tốt khả thành công?
Song phương thế lực bản bình quân,
Thắng lợi chung tu thuộc nhất nhân;
Công thủ vận trù vô lậu trước,
Tài xưng anh dũng đại tướng quân.
Bài thơ được Văn Trực, Văn Phụng dịch thành Học Đánh Cờ:
Nhàn rỗi đem cờ học đánh chơi,
Thiên binh vạn mã đuổi nhau hoài;
Tấn công, thoái thủ nên thần tốc,
Chân lẹ, tài cao ắt thắng người.
Phải nhìn cho rộng suy cho kỹ,
Kiên quyết, không ngừng thế tấn công;
Lạc nước, hai xe đành bỏ phí,
Gặp thời, một tốt cũng thành công.
Vốn trước hai bên ngang thế lực,
Mà sau thắng lợi một bên giành;
Tấn công, phòng thủ không sơ hở,
Đại tướng anh hùng mới xứng danh.
2. Tẩu Lộ – Bác Hồ (theo Ngục Trung Nhật Ký)
Tẩu lộ tài tri tẩu lộ nan
Trùng san chi ngoại hựu trùng san
Trùng san đăng đáo cao phong hậu
Vạn lý dư đồ cố miện gian.
(Bác Hồ)
Bài thơ đã được Nam Trân dịch thành thơ lục bát với tựa đề là Đi Đường:
Đi đường mới biết gian lao,
Núi cao rồi lại núi cao trập trùng!
Núi cao lên đến tận cùng,
Thu vào tầm mắt muôn trùng nước non.
3. Khuyên Thanh Niên – Bác Hồ (1951)
Không có việc gì khó,
Chỉ sợ lòng không bền,
Đào núi và lấp biển,
Quyết chí ắt làm nên.
Hoàn cảnh ra đời: Ngày 28/3/1951, khi đến thăm Liên phân đội thanh niên xung phong 312 đang làm nhiệm vụ tại cầu Nà Cù, thôn Nà Tu, xã Cẩm Giàng, huyện Bạch Thông, tỉnh Bắc Kạn,
4. Văn Thung Mễ Thanh – Bác Hồ (theo Ngục Trung Nhật Ký)
Nguyên tác:
Mễ bị thung thì, hẩn thống khổ,
Ký thung chi hậu, bạch như miên;
Nhân sinh tại thế dã giá dạng,
Khốn nạn thị nhĩ ngọc thành thiên.
Bài thơ được nhà thơ Văn Trực, Văn Phụng dịch thành Nghe Tiếng Giã Gạo:
Gạo mang vào giã bao đau đớn,
Gạo giã xong rồi trắng tựa bông,
Sống ở trên đời, người cũng vậy,
Gian nan rèn luyện mới thành công.
5. Vô Đề – Bác Hồ (theo Ngục Trung Nhật Ký)
Nguyên tác:
Thân thể tại ngục trung,
Tinh thần tại ngục ngoại.
Dục thành đại sự nghiệp,
Tinh thần cánh yếu đại.
Nguồn: Hồ Chí Minh toàn tập (tập 3), NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2000
Bài thơ đã được Nam Trân dịch thành Không Đề:
Thân thể ở trong lao,
Tinh thần ở ngoài lao,
Muốn nên sự nghiệp lớn,
Tinh thần phải càng cao.
6. Thế Lộ Nan – Bác Hồ (theo Ngục Trung Nhật Ký)
Tẩu biến cao sơn dữ tuấn nham,
Na tri bình lộ cánh nan kham.
Cao sơn lộ hổ chung vô dạng,
Bình lộ phùng nhân khước bị giam.
…
Bài thơ đã được Nam Trân dịch thành Đường Đời Hiểm Trở:
Đi khắp đèo cao, khắp núi cao,
Ngờ đâu đường phẳng lại lao đao!
Núi cao gặp hổ mà vô sự,
Đường phẳng gặp người bị tống lao?!
7. Tự Miễn – Bác Hồ (theo Ngục Trung Nhật Ký)
Nguyên tác:
Một hữu đông hàn tiều tuỵ cảnh,
Tương vô xuân noãn đích huy hoàng.
Tai ương bả ngã lai đoàn luyện,
Sử ngã tinh thần cách kiện cường.
Bài thơ đã được Nam Trân dịch thành Tự Khuyên Mình:
Ví không có cảnh đông tàn,
Thì đâu có cảnh huy hoàng ngày xuân;
Nghĩ mình trong bước gian truân,
Tai ương rèn luyện tinh thần thêm hăng.
Bạn có thể xem video 10 Tuyệt Tác Truyền Động Lực Của Bác Hồ trên Youtube Ý Nghĩa Sống tại đây:
8. Dạ Bán – Bác Hồ (theo Ngục Trung Nhật Ký)
Nguyên tác:
Thuỵ thì đô tượng thuần lương hán,
Tỉnh hậu tài phân thiện, ác nhân;
Thiện, ác nguyên lai vô định tính,
Đa do giáo dục đích nguyên nhân.
Bài thơ đã được Nam Trân dịch thành Nửa Đêm:
Ngủ thì ai cũng như lương thiện,
Tỉnh dậy phân ra kẻ dữ, hiền;
Hiền, dữ phải đâu là tính sẵn,
Phần nhiều do giáo dục mà nên.
9. Tình Thiên – Bác Hồ (theo Ngục Trung Nhật Ký)
Nguyên tác:
Sự vật tuần hoàn nguyên hữu định,
Vũ thiên chi hậu tất tình thiên;
Phiến thì vũ trụ giải lâm phục,
Vạn lý sơn hà sái cẩm chiên;
Nhật noãn phong thanh hoa đới tiếu,
Thụ cao chi nhuận điểu tranh nghiên;
Nhân hoà vạn vật đô hưng phấn,
Khổ tận cam lai, lý tự nhiên.
Bài thơ đã được Nam Trân dịch thành Trời Hửng:
Sự vật vần xoay đà định sẵn,
Hết mưa là nắng hửng lên thôi;
Đất trời một thoáng thu màn ướt,
Sông núi muôn trùng trải gấm phơi;
Trời ấm, hoa cười chào gió nhẹ,
Cây cao, chim hót rộn cành tươi;
Người cùng vạn vật đều phơi phới,
Hết khổ là vui vốn lẽ đời.
10. Lịch Sử Nước Ta – Bác Hồ (1942)
Lịch sử nước ta là một tuyệt tác được Bác Hồ sáng tác năm 1942. Đây là một tác phẩm thơ tóm lược về Lịch sử Việt Nam qua các thời kỳ. Qua đó Bác Hồ đã có công khai sáng và truyền bá kiến thức lịch sử và trỗi dậy tinh thần yêu nước đến các tầng lớp nhân dân.
Dưới đây là một số đoạn trích hay nhất về truyền động lực yêu nước, phát huy tinh thần đoàn kết của toàn dân ta.
Dân ta phải biết sử ta,
Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam.
Kể năm hơn bốn ngàn năm,
Tổ tiên rực rỡ, anh em thuận hoà.
…
Hỡi ai con cháu Rồng Tiên!
Mau mau đoàn kết vững bền cùng nhau.
Bất kỳ nam nữ, nghèo giàu,
Bất kỳ già trẻ cùng nhau kết đoàn.
…
Dân ta xin nhớ chữ đồng:
Đồng tình, đồng sức, đồng lòng, đồng minh!
Jessica Thảo Nguyễn tổng hợp và biên tập
Xem thêm:
Khóa học Bí Quyết Để Có Giọng Nói Truyền Cảm
100 câu nói tinh hoa của chủ tịch Hồ Chí Minh
3 Bảo Vật làm nên Thánh Nhân của Lão Tử
